​DYNAMIEKEN EN PATRONEN IN DE ONDERSTROOM? DIT HELPT!  


"Zo gaat dat hier......"
Onlangs werd ik uitgenodigd een team te helpen in haar volgende stap. Dit was de situatie:


“Onze afdeling werkt niet optimaal samen. We werken hard, zijn loyaal en allemaal welwillend, maar het kan beter. We presteren goed, echter in de onderstroom spelen er een aantal dingen. In de waan van de dag hebben we het er niet over. We hebben teveel onderwerpen die we met elkaar moeten bespreken en aftikken. Natuurlijk snappen we dat we hier ook tijd voor moeten maken, maar dat hebben we gewoonweg niet. En zo ploeteren we door…..
​ 
Hoe krijg je de onderstroom op tafel en maak je dingen op een goede manier bespreekbaar zodat je daadwerkelijk stappen zet?”

Een gewone situatie. Hardwerkende welwillende professionals. En dit lukt niet. Doodnormaal. Het werk (de taak) krijgt voorrang. Dingen die in de onderstroom spelen sudderen op die manier voort. We bedekken ze met de mantel der liefde, volle agenda’s en werk. Zo worden dynamieken in de onderstroom verder gevoed. En ook al weten we dat de samenwerking daardoor niet beter gaat lopen, toch vermijden we het gesprek hierover. Dingen in de onderstroom bespreekbaar maken is nou eenmaal ongemakkelijk. Het vraagt MOED om hier iets mee te doen!

De wetten van de bovenstroom en onderstroom
Met bovenstroom bedoelen we alles wat zichtbaar is in organisaties, zoals een geformuleerde missie, visie, strategie, plannen, functiebeschrijvingen, organogram, KPI’s... Informatie die je vaak treft in documenten. De onderstroom omvat alles wat niet zichtbaar is, maar wat er wel is. Bijvoorbeeld cultuur, vertrouwen, angst, niet aanspreken, groepsdynamiek, patronen, drijfveren of motivatie.

                                                               "Bovenstroom en onderstroom beïnvloeden elkaar"


Dit zijn wetten waarmee je rekening kunt houden:

  1. Een ‘goede’ onderstroom is een voorwaarde voor een goede bovenstroom.
  2. De bovenstroom moet op orde zijn, anders voedt het ‘gedoe’ in de onderstroom.
  3. Je moet er actief aan (blijven) werken om onderstroom en bovenstroom ‘goed’ op elkaar af te stemmen.
  4. Bovenstroom oplossingen werken niet voor gedoe in de onderstroom. Onderstroom gedoe moet je met een onderstroom aanpak oplossen. Bovenstroom problemen los je op met bovenstroom oplossingen.

En dit vereist dus MOED!

Veiligheid en vertrouwen
In een prettige samenwerking kun je hulp vragen of aangeven dat je iets fout hebt gedaan. Je durft je kwetsbaar op te stellen en je mening te geven. Zoals je misschien thuis of bij vrienden ook doet: gewoon jezelf zijn.
Voorwaarde is echter wel dat er veiligheid en vertrouwen is: dan pas durf je je immers kwetsbaar op te stellen!

Uit onderzoek blijkt dat teams waarin iedereen zich veilig voelt, effectiever zijn en dat medewerkers loyaler zijn richting hun werkgever. Medewerkers blijven langer bij hun werkgever werken. Ze benutten makkelijker elkaars krachten, wisselen beter ideeën met elkaar uit en handelen bij uitdagingen effectiever. Bij twijfels, te hoge werkdruk of spanning wordt dit ook uitgesproken omdat ze weten dat ze geen gezichtsverlies leiden of dat dit hun schade oplevert.

Helaas gaat dit in de praktijk vaak anders. Zeker onder druk, bij teveel werk of stress komen ‘oude’ patronen om de hoek kijken. En zo wordt de onderstroom gevoed.

Gebrek aan vertrouwen heeft negatieve consequenties
“We herkennen het allemaal: je houdt je mening voor je, kijkt de kat uit de boom, hebt het even te druk om het echte gesprek aan te gaan, ontloopt je lastige collega, roddelt over die irritante collega ……”

Vertrouwen is een voorwaarde voor een team om goed te functioneren. Echter indien dit niet voldoende aanwezig is, veroorzaakt dit spanning. We ontlopen elkaar. We krijgen gedoe. Het kost negativiteit en energie. We sluiten ‘bondjes’ en stappen in de dramadriehoek.

Onbewust herhalen we de automatisch ingesleten gewoontes die we in het verleden ontwikkelden. Persoonlijk, maar ook professioneel. Als individu en als groep. We herhalen onze patronen en gaan op onze automatische piloot verder. Dit helpt niet om weer uit dit patroon te stappen. Vertrouwen en veiligheid nemen verder af.

Dynamiek in de onderstroom? Dit kan je helpen!
Dynamieken en patronen in de onderstroom vraagt om leiderschap. Daar waar we in de bovenstroom voorwaarden scheppen om de visie met de juiste strategie en middelen uit te uitvoeren, vragen dingen die hangen in de onderstroom om de juiste interactie.

Het is een vereiste om dit in verbinding en vanuit persoonlijk leiderschap aan te pakken. Dat vraagt ook om de juiste verbinding met jezelf. Immers als je niet goed in contact bent met jezelf, hoe kun je je dan met anderen verbinden? En hoe kun je dan de onderstroom bespreekbaar maken? Als je niet echt met jezelf in verbinding bent (maar doet alsof omdat je jouw ongemak of kwetsbaarheid niet wilt laten zien) dan trapt de ander daar niet in!

De 10 DO’S die je helpen:

  1. Heb de MOED om het gesprek te starten. Bespreek wat iedereen nodig heeft om vanuit veiligheid en vertrouwen mee te doen en eerlijk durft te zijn.​
  2. Maak onderscheid tussen de symptomen en het echte probleem. Herken patronen. Zoom uit. Heb je dit vaker meegemaakt? Is er sprake van een ‘overlevingsstrategie’?
  3. Wees (echt!) eerlijk, open, nieuwsgierig en oprecht. Maak echt contact. Neem eigenaarschap voor het eigen handelen en handel vanaf je eigen plek. Doe dit gelijkwaardig. Ga niet boven de ander staan en maak jezelf niet kleiner. Laat je kwetsbaarheid zien (laat je ietwat rommelige niet perfecte ‘achtertuin’ zien in plaats van de prachtige ‘voortuin’).
  4. Benoem de onderstroom met respect en neem jezelf daar ook in mee (dus laat ook je kwetsbaarheid of ongemak zien en benoem jouw aandeel). Neem de tijd voor het gesprek. Als je voelt dat iets blijft ‘hangen’ of ‘intuïtief niet klopt’ geef dat dan de ruimte en leg dat ook op tafel. Wijs niet naar de ander maar blijf bij jezelf.
  5. Mensen kunnen maximaal bijdragen als ze voelen dat wat ze bijdragen ook wordt erkend en gewaardeerd. Een oprechte positieve reactie helpt daarbij. Luister echt. Wees integer.
  6. Geef iedereen een plek. Geef iedereen de ruimte en tijd om mee te doen en zijn/haar ervaring te delen. Laat iedereen (uit)spreken. Ook weerstand mag er zijn: vraag door naar de onderliggende lagen van de onderstroom. Volg je gevoel en intuïtie.
  7. Heb respect voor elkaar en elke ervaring. Heb respect voor het verleden, anciënniteit maar ook voor nieuwkomers. Voor de leidende principes en het uitspreken van verwachtingen. Zorg dat alles wat er is, er ook mag zijn. Uitsluiten door onderstroomredenen lost niets op.
  8. Wees transparant en congruent. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Stop met roddelen, erken eerlijk als je ergens mee zit of als je iets fout hebt gedaan. Stimuleer een warme sociale context waarin je elkaar positief aanmoedigt en met elkaar meedenkt op een helpende manier. Maak echt contact met elkaar en stimuleer het werkplezier.
  9. De leidinggevende heeft hier een cruciale rol. Het is belangrijk dat hij/zij dit commitment aan gaat en persoonlijk leiderschap laat zien. Kijk uit voor een verborgen (psychologisch) contract (‘ja’ zeggen, en ‘nee’ doen). Een verborgen contract houdt het onveilig en lost niets op.
  10. Wees realistisch: Soms heb je gewoon meerdere gesprekken nodig. Ook als de lucht is geklaard blijft het belangrijk om met elkaar in echt contact te blijven. Onderhoud dat!


10 DON’TS:

  1. Grappen maken en weglachen.
  2. Liegen of de waarheid verdraaien. Dubbele agenda's.
  3. Doen alsof.
  4. Vanuit de dramadriehoek handelen. Klagen over de ander.
  5. Geen eigenaarschap pakken voor het eigen handelen.
  6. Starten met aannames, oordelen, meningen of roddelen.
  7. Praten voor de ander of namens een groep. Door elkaar heen praten. De ander geen ruimte (plek) geven of het woord overnemen. Uitsluiten.
  8. Het te snel willen bespreken of oplossen, en dit zien als eenmalige actie.
  9. Welles-nietes.
  10. Bovenstroomgesprekken en -oplossingen. Niet naar je intuitie luisteren.


Aan de slag!
Heb je last van dynamieken of patronen die spelen in de onderstroom: tuin er niet langer in. Stap uit je comfortzone en heb de MOED om het juiste te doen. Laat je niet leiden door angst, onzekerheid, schuld, schaamte of een ander klotegevoel want daarmee saboteer je de boel.
Veel succes, wijsheid en plezier ermee!

Vragen?
Heb je nog vragen? Of wil je dat ik met je mee spar? Je bent van harte welkom! Laat het me weten via froukje@inspiredmovement.nl of 06 - 48 18 5580.

Met inspirerende groet!
Froukje van der Lende
Trainer en coach (individu | team | organisatie)


"Ik heb een super inspirerend vak, waarbij ik zelf nog steeds leer over patronen, gedrag en dynamieken. Ik hoop dat mijn blogs jou ook inspireren en inzichten geven!"

06 - 48 18 5580 

inspired movement © 2015 - 2023  |  All Rights Reserved

Contactgegevens 

Froukje van der Lende    |    T :   00 31 6 48 18 55 80    |    E :    froukje@inspiredmovement.nl 

inspired movement   |   Bilderdijkstraat 44   |   2013EK Haarlem   |   www.inspiredmovement.nl   |  KvK 64989461

by Froukje

Share


inspired movement